Agregat prądotwórczy to urządzenie przydatne na wypadek przerw w dostawach prądu, które mogą być spowodowane np. porywistymi wiatrami, ulewami lub innymi ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi. Jak działają agregaty? Czy warto je mieć? Czy tego typu urządzenie sprawdzi się zarówno w domu jednorodzinnym, jak i w mieszkaniu lub w domku letniskowym? Wyjaśniamy!
Jak działają agregaty prądotwórcze?
Na co dzień zwykle korzystamy ze standardowej sieci energetycznej, lecz nie wszędzie możemy podłączyć nasze urządzenia do kontaktu – właśnie wtedy niezwykle przydatne są agregaty prądotwórcze, zwane inaczej generatorami prądu. Jak sama nazwa wskazuje, generują – czyli wytwarzają – potrzebny nam prąd. Jak do tego dochodzi?
Dzieje się to za sprawą silnika spalinowego, który zasilany jest olejem napędowym, benzyną lub ciekłym gazem. Obracając wirnik prądnicy, zmienia on energię chemiczną paliwa na energię mechaniczną. Prąd elektryczny generowany jest dokładnie poprzez zmianę pola magnetycznego w czasie ruchu tego wirnika. Jest to sytuacja podobna do tej, która zachodzi w alternatorze samochodowym (prądnicy prądu przemiennego). Różnica polega na tym, że agregat może wytwarzać zarówno prąd stały, jak i zmienny, dzięki czemu umożliwia zasilanie sprzętów domowych. Co więcej, produkuje i przechowuje znacznie większą ilość energii niż prądnica.
Na cykl pracy agregatu składa się: zasysanie paliwa, sprężanie go, spalanie oraz wydalanie spalin. Po umieszczeniu benzyny, oleju napędowego czy gazu ciekłego w zbiorniku urządzenia i uruchomieniu generatora, nie trzeba jednak nic więcej robić. Urządzenie samodzielnie steruje całym procesem.
Jak używać agregatu prądotwórczego?
Skuteczne korzystanie z agregatów prądotwórczych nie wymaga znajomości zasad jego działania. Ważna natomiast jest wiedza, dotycząca takich kwestii, jak:
- tankowanie agregatu – urządzenie zasila się paliwem co kilka godzin. Większość tego typu urządzeń nie pozwala na uzupełnianie benzyny, oleju napędowego lub ciekłego gazu przy włączonym silniku;
- uruchamianie agregatu – większość generatorów ma rozruch ręczny, czyli za pomocą energicznego pociągnięcia korby lub szarpaka. Dostępne są także urządzenia automatyczne, pobierające energię na rozruch z akumulatora;
- zmiana oleju – powinna odbywać się w sposób regularny. Pierwsza wymiana następuje zwykle po 10 godzinach pracy;
- ochrona sprzętu – agregat to urządzenie nieodporne na trudne warunki atmosferyczne. Powinniśmy chronić je przed wilgocią i słońcem. Sprzęt powinien znajdować się także na płaskiej powierzchni i stabilnym podłożu, aby pobieranie paliwa odbywało się w sposób równomierny.
Bezwzględnie należy też przechowywać agregat z dala od dzieci i zwierząt. Co ważne, nie można trzymać go także w garażu ani piwnicy. Jako że urządzenie działa na benzynę, olej napędowy lub płynny gaz – które spalając się, emitują toksyczne substancje – wynikiem pracy są spaliny. Aby nie nagromadziły się w pomieszczeniu, musi ono posiadać system odprowadzania wyziewów i dobrze dobraną wentylację. W przypadku braku cyrkulacji powietrza generator może się również przegrzewać.
Najprościej i najbezpieczniej jest zamontować agregat na zewnątrz domu, w specjalnej wodoszczelnej, ochronnej obudowie. To nie tylko zmniejsza koszty, jakie trzeba by było ponieść, aby przystosować generator do przechowywania w budynku, ale również ogranicza docierający do domowników hałas (niektóre skrzynki na generatory są dźwiękoszczelne, co może zmniejszyć głośność pracy agregatu nawet o 20 dB).
Co istotne, większość mobilnych agregatów może psuć się w momencie, gdy przez długi czas nie są wprowadzane w rozruch. Dlatego w przypadku zakupu urządzenia, nie wolno pozostawić go samemu sobie. Agregat należy co jakiś czas uruchomić i sprawdzać, czy wszystko działa poprawnie.
Agregat prądotwórczy – jak go uruchomić?
Przenośne generatory, z których zwykle korzystamy w chwilach kryzysu energetycznego, na działkach, pod namiotem, w przyczepach kempingowych czy domkach letniskowych, uruchamia się w bardzo prosty sposób. Należy po prostu wlać paliwo i zakręcić z odpowiednią mocą korbką lub pociągnąć za szarpak. Jeśli zaś urządzenie jest automatyczne, wystarczy nacisnąć odpowiedni przycisk. Nie wymaga to obecności fachowca.
Pomoc osoby z uprawnieniami jest prawnie wymagana tylko w przypadku generatorów o dużej mocy, zasilających w sposób ciągły domy lub budynki gospodarcze. Takie generatory łączy się z domową siecią energetyczną w formie stałej (bez możliwości odłączania). Agregat włącza się wówczas automatycznie, poprzez działanie sterowników.
Agregat prądotwórczy – jak podłączać sprzęty do agregatu?
Agregaty mają gniazda (takie same jak gniazdka w ścianach budynku), do których można podłączyć urządzenia AGD i RTV, maszyny budowlane, elektronarzędzia, grzejniki itd. Generator można bezpiecznie włączyć i wyłączyć tylko wtedy, gdy w gniazdach nie znajdują się żadne wtyczki. Dlatego sprzęty powinny być podpinane do agregatu dopiero po rozruchu urządzenia, a odłączane przed zakończeniem jego działania.
Trzeba przy tym pamiętać, że jeśli chodzi o odpowiednie napięcie prądu, każdy sprzęt elektryczny ma swoje wymagania – potrzebuje podłączenia do sieci 230 V albo 400 V. Bardzo ważne, by jeszcze przed włożeniem wtyczki do gniazda upewnić się, że wybrany agregat dostarcza prąd o napięciu kompatybilnym z danym urządzeniem elektrycznym. Większość sprzętów domowych AGD i RTV (jak np. lodówka, pralka, mikrofalówka, telewizor, ładowarki do telefonów, zasilacze komputerowe, odkurzacze, lampy itd.) wymaga prądu o napięciu 230 V – czyli takiego, jaki znajduje się w domowym gniazdku. Przyłącza 400 V potrzebne są zwykle do pracy systemów ogrzewania, bojlerów, sprzętów budowlanych, a czasami również płyty grzewczych. Niektóre generatory (jednofazowe) dostarczają tylko prąd 230 V, inne (trójfazowe) tylko 400 V, a część z nich jest uniwersalna i posiada zarówno gniazda 230 V, jak i 400 V. Model należy dobrać zgodnie z zapotrzebowaniem.
Do czego można używać agregatu?
Generatory prądu można wykorzystywać wszędzie tam, gdzie połączenie z miejską siecią energetyczną nie jest możliwe lub byłoby bardzo kosztowne. Możesz zakupić:
- agregat prądotwórczy na działkę rekreacyjną – zapewni prąd do kosiarki, podcinki do gałęzi, radia, minilodówki. Zwiększy komfort podczas wypoczynku i ułatwi pracę przy pielęgnacji krzewów, drzew, trawnika;
- agregat prądotwórczy do domu letniskowego – zapewni dostęp do gorącej wody (gdy podłączymy do niego bojler), da możliwość gotowania na kuchence elektrycznej, a także sprzątania za pomocą odkurzacza. W domku całorocznym generator może być przydatny także do zasilania systemów ogrzewania;
- agregat prądotwórczy na kemping – przydatny pod namiot, do kampera, ale również i na łodzi. Pozwoli podładować urządzenia mobilne, podłączyć radio, modem internetowy, a także sprzęty ułatwiające gotowanie. Zwiększy komfort i pozwoli na korzystanie z rozrywek, np. telewizji, tabletu, przenośnych konsol do gier;
- agregat prądotwórczy do foodtracka – nieodzowny element dostarczający prąd do sprzętów, takich jak np. miksery, płyta grzewcza, opiekacze, mikrofalówki.
Generatory przydatne są także w sytuacjach wyjątkowych. Można sięgnąć po:
- agregat prądotwórczy na budowę i do robót drogowych – stanowi źródło prądu w momencie, gdy nie została jeszcze podłączona linia elektryczna;
- agregat prądotwórczy na wypadek blackoutu – zwiększa komfort mieszkańców w czasie awarii. Z jego pomocą nadal można korzystać ze wszystkich sprzętów domowych, pracować etc.
Ponadto generator prądu może pełnić funkcję zapasowego źródła energii do instalacji fotowoltaicznych off-grid, czyli niepołączonych z siecią. Dzięki oparciu instalacji na panelach PV i agregatach spalinowych (te pierwsze zaspokajają większość zapotrzebowania na prąd, a drugie stanowią dodatkowe źródło energii) można stworzyć całkowicie samowystarczalny energetycznie budynek.
